در ادامه محمد خزاعی دبیر جشنواره پانزدهمین جشنواره بین الملیلی فیلم مقاومت گفت: پیش از ورود به بحث اطلاع رسانی لازم است تاریخچه ای از دوران گذشته بگویم. جشنواره ای که از لحاظ ماهیت، هویت و مانیفست اهمیت دارد و نمی توان از آن چشم پوشی کرد. این جشنواره از سال ۶۲ در بحبوحه روزهای جنگ بچه های دلسوزی را داشت که دور هم جمع شدند و فضایی با عنوان جشنواره فیلم دفاع مقدس را برپا کردند تا آثاری با موضوع انقلاب و دفاع مقدس تولید و مورد حمایت قرار بگیرد. نکته حائز اهمیت این که ما در دوران انقلاب به این مهم رسیدیم و موضوعاتی که در این ۱۵ دوره مورد توجه قرار گرفته است از لحاظ هدف گذاری کاملا هویدا و روشن است.
وی با اشاره به اینکه تاکنون ۱۴ دوره از این رویداد سینمایی برگزار شده است؛ افزود: امسال به دلیل همزمانی ایام محرم با جشنواره زمان برگزاری را برای چند دوره به آذر ماه موکول کردیم. ضمن اینکه در سراسر دنیا هر ساله جشنواره های زیادی با رویکردهای شبیه به ما برگزار می شود که غالبا توجه شان بر فلسطین، اشغالگری و مقاومت است ،اما بررسی های صورت گرفته نشان می دهد این رویدادها در عین داشتن قالب مشخص و طرفداری از بحث مقاومت؛ به آثاری ضریب می دهند که با رویکرد جشنواره مقاومت همخوانی ندارند. بالغ بر ۱۰ هزار جشنواره برگزار میشود که ۱۴ تای آن به نوعی با مضامین ما همخوانی دارند ،اما اکثرشان جریان ضدصهیونیستی و فلسطین در دستور کار قرار داده اند.
خزاعی گفت: از این تعدادی که رویکردشان با ما همسوست ۳ جشنواره تعطیل شدند و ۹ رویداد دیگر باقی ماندند ،اما آنچه برای ما اهمیت دارد اینکه جشنواره ای با این نگاه، گستردگی و سطح کیفی در خاورمیانه و آسیا نداریم و در دنیا هم بیشتر رویکردشان متفاوت از آثار نمایش داده شده ماست ،چرا که تلاش دارند بین اسراییل و فلسطین رابطه مسالمت آمیز نشان دهند ، به همین خاطر غالبا به بحث آداب و رسوم و سنت ها می پردازند و نگاه استراتژیک در سینمای شان کمتر به چشم می خورد. اگرچه ما از نظر شرایط برگزاری که بیشتر به بحث مالی مربوط می شود در شرایط خوبی نیستیم، اما تمام تلاش مان این است که به هر طریقی شده نگذاریم این جشنواره تعطیل شود ،چرا که ادامه نداشتن حیات سینمای مقاومت یعنی پذیرش شکست فیلم مقاومت در عرصه فیلمسازی و سینما.
دبیر جشنواره بین المللی فیلم مقاومت توضیح داد: ما دچار مشکلات عدیده بودیم و حتی قرار بود این جشنواره تنها به یک شب برگزاری تبدیل شود چون حامیان ما مشکلاتی داشتند که بیشتر مالی و اقتصادی بود و ما هم درک می کردیم. بر همین اساس برنامه ها را در کمال صرفه جویی و حذف ضرورت ها و تشریفات برگزار می کنیم. خوشبختانه با تلاش هایی که توسط انجمن سینمای دفاع مقدس و بنیاد روایت فتح انجام شد بودجه ای در اختیار ما قرار گرفت تا بتوانیم به شروع پانزدهمین دوره آن بی اندیشیم و امیدوارم در فرصتی که تا زمان برگزاری باقی مانده از نهادهای دیگر نیز کمک بگیریم.
وی اشاره کرد: فروش خوب سینمای مقاومت، انقلاب و دفاع مقدس در نیمه اول سال خیلی خوب بود و علی رغم اینکه بیان می کنند از این ژانر استقبال نمی شود ،اما آمار نشان می دهد از ۱۴۷ میلیارد فروش نیمه اول سال ۳۵ میلیارد به این آثار اختصاص دارد که ۲۵ درصد سهم سینما را شامل می شود. ضمن اینکه فراموش نکنیم از ۱۰۰ فیلم تولید شده در سینمای ایران کمتر از ۱۰ اثر به این ژانر تعلق دارد بنابراین این رقم فروش، کاملا قابل توجه است.
خزاعی درباره بخش های مختلف این جشنواره نیز عنوان کرد: در بخش مسابقه ملی؛ جشنواره در بخش های مستند، سینمایی و کوتاه فعالیت می کند در بین الملل نیز بخش های مستند ، کوتاه و سینمایی را خواهیم داشت و در کنار این ها بخش جنبی و پژوهشی لحاظ شده است که در حیطه رقابت قرار نمی گیرد. در مجموع ۱۱ بخش رقابتی داریم و ۸ بخش جنبی و پژوهشی . ضمن اینکه در بخش سینمای ایران دوره های پیش انیمیشن، نماهنگ و ... را داشتیم که امسال به دلیل مسایل مالی حذف شدند.
وی ادامه داد: در مجموع فیلم های ایرانی و خارجی ۱۶۵۰ اثر به دبیرخانه رسیده که ۷۴۴ اثر آن ایرانی بوده و در این میان آنچه بسیار اهمیت دارد حضور پررنگ بخش خصوصی است که در مضامین انقلابی نسبت به گذشته فعالیت های بیشتری در تولید دارند. بااین تفاسیر بخش دولتی ۵۳۳ اثر و خصوصی ۲۱۱ اثر ارسال کرده اند که بیشتر کوتاه و مستند بودند. ۶۵۷ فیلمساز مرد و ۸۷ کارگردان زن داشتیم. ۴۷۳ اثر از تهران ۲۷۱ اثر نیز از شهرستان به دست ما رسیده است. در گروه سنی بین دهه های ۴۰ تا ۵۰ تا کنون ۱۰۵ اثر به دست ما رسیده ۱۰۳ اثر نیز متعلق به متولدین دهه ۵۰ تا ۶۰ است و جوانان بین دهه ۶۰ تا ۷۰ نیز ۳۷۵ اثر برای ما ارسال کرده اند از بین متولدین ۷۱ تا ۷۵ نیز ۹۱ اثر به دست ما رسیده است که در این میان بچه های انقلاب و جنگ یعنی متولدین ۶۱ تا ۷۰ بیشتر ترین آمار ارسال اثر را داشته اند.
وی اشاره کرد: موضوعاتی چون شهدا، خانواده های شان، داعش، حجاب، خانواده، مدافعان حرم، سوریه، یمن، فتنه، منافقان و ... برخی از مضامین این دوره جشنواره مقاومت هستند. هیات انتخاب از ۱۵ شهریور کار خود را آغاز کرده و تا ۱۵ مهر به فعالیت خود ادامه می دهد. یکی از بخش های جدید این دوره بخش روایت نو مربوط به فیلمساز اولی هاست که فیلمسازان کوتاه و مستند هم در این بخش گنجانده می شوند. اضافه کردن این بخش به منظور کشف استعدادهای جدید خواهد بود که بتوانند در سال های آینده سینمای مقاومت را ادامه دهند.
محمد خزاعی در ادامه اشاره کرد: برنامه های طراحی شده در آستانه ۴۰ سالگی، بخش «جلوه گاه نور» است که هرسال برگزار می شود. در دوره یازدهم موضوع شهدای ترور، دوره سیزدهم والدین شان مورد توجه ما بودند که به خاطر مساعدت اقتصادی توانستیم ۱۲۳ اثر در این زمینه تولید کنیم، اما متاسفانه امسال چنین شرایطی را نخواهیم داشت. بخش دیگر «۴۰ شاهد» است که در آن قرار است بهترین آثار ۴۰ ساله انقلاب و دفاع مقدس توسط مردم انتخاب شود. این بخش با همکاری شبکه ۳ سیما از اول آبان ماه روی سایت جشنواره بارگذاری شده و مردم می توانند بهترین فیلم، کارگردان و نویسنده را انتخاب کنند تا در مراسم افتتاحیه یا اختتامیه اعلام شود. در بخش بین الملل سینمایی و مستند ۹۰۶ اثر متقاضی از ۷۳ کشور حاضر شده اند که نسبت به گذشته افزایش چشمگیر داشتیم و این نشان می دهد جایگاه مان در منطقه و بین فیلمسازان تثبیت شده است در واقع جشنواره مقاومت پایگاهی برای عرصه فیلمسازی است.
وی ادامه داد: نروژ، آلمان، ترکیه، کره، انگلیس، لبنان، عراق ... برخی از کشورهایی هستند که در این دوره آثارشان به دبیرخانه ارسال شده است. بحث آموزشی یکی از مهم ترین بخش های دوران پیشین جشنواره بود که در حوزه بین الملل فیلمسازان انقلابی شناسایی می شدند و برای شان کلاس های آموزشی تدارک دیده می شد تاکنون ۲۷۰ هنرجو از این کلاس ها بیرون آمده اند و برخی از انها فعالیت های جدی سینمایی خود را دنبال کرده اند. از طرف دیگر اعزام مربی و استاد به برخی کشورها را داشتیم و برای هنرجویان دوره های متعددی توسط فیلمسازان مجرب ایرانی برگزار کردیم، اما متاسفانه امسال این بخش را نخواهیم داشت.
خزاعی گفت: بخش عماد مغنیه از بخش های ثابت سال های پیش است که به موضوع داعش و مدافعان حرم می پردازد و خانواده شهید مغنیه امسال هم در اختتامیه حضور دارند و به برندگان جایزه می دهند .خوشبختانه این بخش بازتاب بسیاری دارد. در کنار همه این بخش ها ما هفته های فیلم مقاومت را داشتیم که تا کنون در ۱۲ کشور برگزار شده است و بالغ بر ۴۷ فیلم را اکران کرده ایم. در چنین شرایطی می گویند فیلم های انقلاب و دفاع مقدس استقبال نمی شود، در صورتی که شاهدیم هر زمان فرصتی فراهم شد این فیلم ها به خوبی دیده شدند و ما هم از اینکه آثار مان به دیگر کشورها ارسال و مورد توجه واقع شود کوتاهی نخواهیم کرد. از طرفی مقام معظم رهبری بیان کردند که هر آنچه به صورت فیلم و مکتوب از این ژانر وجود دارد ترجمه شود و در اختیار کشورهای دیگر قرار بگیرد. ما نباید کاری کنیم که زمین بازی از ما گرفته شود. باید با کمک نهادهای مرتبط جریان این فرایند درست شکل بگیرد. بخش خصوصی توان حضور بین الملل ندارد اما نهادهای دولتی و سازمان های مرتبط می توانند آیین نامه تدوین کنند تا از این آثار به درستی حمایت شود. امسال هم تلاش می کنیم هفته های فیلم در یکی دو کشور برگزار کنیم.
وی با بیان اینکه جشنواره مقاومت این دوره ۵تا ۱۰ آذرماه در سینما فلسطین برگزار می شود؛ عنوان داشت: در کنار بخش اسلام ستیزی و ایران هراسی که کارشناسان مختلفی به صحبت می پردازند؛ کارگاه انتقال تجربه را داریم که فیلمسازان جوان ثبت نام می کنند و می توانند در کارگاه ها حضور پیدا کرده و استادان از سکانس های شاخص فیلم شان صحبت کنند. بخش بزرگداشت و نکوداشت ها را امسال خواهیم داشت که به زودی نام عزیزان اعلام می شود. آثار سینمایی منتخب به دلیل محدودیت های زمان و مکان شرایط اکران همه شان فراهم نیست و برخی از انان نمایش داده می شود. همچون سال های دیگر امکان حضور جدی در شهرستان ها را نخواهیم داشت اما اگر شهری درخواست دهد و مایل به همکاری باشد حتما استقبال می کنیم. ما بخشی به نام «۴۰ سال ۴۰ فیلم» داریم که توسط انجمن فیلم دفاع مقدس برگزار می شود. فراخوان آن ارسال شده و در حال داوری است. در این بخش ۱۰ اثر کوتاه، ۱۰ فیلم سینمایی و ۲۰ مستند در تولید مورد حمایت قرار می گیرند.
خزاعی در پایان گفت: بودجه مصوب ما در سال گذشته ۳ میلیارد بود امسال با افزایش تورم به یک و نیم میلیارد کاهش پیدا کرد ،اما با تلاش انجمن سینمای دفاع مقدس، بنیاد روایت، سازمان بسیج و سازمان سینمایی مجموعه بودجه ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان به این رویداد تخصیص یافت و ما در هر شرایطی این جشنواره را نه در یک شب بلکه به صورت جشنواره برگزار می کنیم چراکه کارکرد فرهنگی و تاثیراتش برای ما حائز اهمیت است.
در ادامه عشیری مدیر روابط عمومی جشنواره مقاومت به موضوع داوری رسانه ها در جشنواره پرداخت و عنوان کرد: طرح داوری دوستان رسانه را امسال برای اولین بار پیشنهاد دادیم که امیدواریم در ایام برگزاری محقق شود.
تفاوت جشنواره مقاومت با ده ها جشنواره سینمایی که در کشور برگزار می شود، این است که این جشنواره صهیونیست ها را عصبانی و خشمگین می کند.
وی گفت: یکی از مهم ترین تفاوت جشنواره مقاومت با جشنواره های رنگارنگ کشور این است که در این جشنواره تعدادی از میدران به صورت افتخاری و دلی همکاری می کنند.
دبیر جشنواره در ادامه تشریح کرد: هر سال جشنواره های زیادی با موضوع و رویکردهایی که به طور کلی یا جزئی، قرابت هایی با رویکرد در پیش گرفته شده توسط جشنواره فیلم مقاومت دارد برگزار می شوند. جشنواره هایی با درونمایه هایی که موجب گرد هم آوردن آثاری با موضوعات فلسطین، اشغالگری، مقاومت و روایت های انسانی از رویدادهای مختلف می گردند،اما بررسی های مقدماتی صورت گرفته نشان می دهد که بسیاری از آنها، در عین داشتن قالب و ظاهری که طرفداری از رویکرد مقاومت را به ذهن میاورد، نهایتا به آثاری ضریب می دهند که به هیچ وجه با رویکرد مد نظر در مجموعه جشنواره بین المللی فیلم مقامت همخوانی ندارند.
وی ادامه داد: جشنواره هایی که نهایت تلاش آنها، بیان روایت های مختلفی است که برای مثال، روایت صهیونیست ها از موضوع فلسطین را نیز شامل می شود. روایت هایی که به بهانه ی آشنا کردن مخاطب با تمام واقعیت، ملغمه ای از سره و ناسره را به خورد مخاطب می دهند. با در نظر گرفتن همه ی این موارد نیز جشنواره هایی که به طور مداوم در این حوزه برگزار می شوند، بسیار کم تعدادند و بسیاری از همان تعداد اندک نیز شامل رویدادهای در مقیاس کوچک شده و به واقع رویدادهای محلی هستند. همین طور پررنگ ترین وجه در بسیاری از آنها، وجه سرگرمی بوده و برگزار کنندگان می خواهند در فضایی آرام، برای نمونه، موضوع زندگی مسالمت آمیز فلسطینی ها و صهیونیست ها را مطرح کرده و زمینه ای برای آشنایی مخاطب با مسائل فرهنگی چون نوع پوشش، موسیقی و غذاهای فلسطینیان را فراهم آورند. به این موضوع می باید تعطیلی گاه و بیگاه این جشنواره ها به دلیل نبود منابع ثابت تامین هزینه ها یا تغییر در سیاست ها (برای نمونه جشنواره بزرگ فیلم الجزیره که دیگر برگزار نشده و از قطر به بالکان منتقل شده است) را نیز اضافه کرد. همین طور هدف اصلی یا جنبی بسیاری از رویدادهای گفته شده که با ظاهری موجه برگزار می شوند، در نقطه مقابل رویکرد مقاومت قرار می گیرد. قابل ذکر است که سالانه بیش از ده هزار جشنواره ی فیلم با موضوعات و رویکردهای مختلف در دنیا برگزار می شود و نیازی به گفتن ندارد که سهم جشنواره هایی که قرابتی حداقلی به لحاظ رویکرد با رویکرد جشنواره ی مقاومت را داشته باشند، بسیار اندک است و متاسفانه با تعطیلی جشنواره مقاومت، عملا هیچ جشنواره فیلم مطرح و ساختارمندی در منطقه ما، برای پیگیری این رویکرد وجود نخواهد داشت.
خزاعی با بیان اینکه جشنواره های با رنگ و بوی مقاومت، عمدتاً بر محوریت فلسطین معنا می یابند. اضافه کرد: در یک بررسی مشخص شد که در کل جهان تنها ۱۲ جشنواره فیلم با موضوع فلسطین وجود داشتهاند که از این میان ۳ جشنواره در طول زمان تعطیل و ۹ جشنواره همچنان ادامه دارند. این در حالی است که در جهان هیچ جشنواره فیلمی وجود ندارد که حوزه مقاومت را به گستردگی جشنواره فیلم مقاومت تعریف کرده باشد و بتواند با تبادلات فرهنگی با فیلمسازان دیگر نقاط جهان، زمینه گفت و گوی بین المللی حوزه مقاومت را فراهم کند.
از سوی دیگر بررسی جشنواره های با موضوعات حوزه مقاومت نشان میدهند که آثار پذیرفته شده در جشنواره بینالمللی مقاومت از نظر کیفی از سطح بسیار بالاتری نسبت به آثار پذیرفته شده در جشنواره های مشابه دارد.
نگاه جشنواره بین المللی فیلم مقاومت که علاوه بر ترویج صلح و بازنمایی درد و رنج انسانی به دنبال بزرگ کردن ثمرات گران سنگ مقاومت علیه ظلم است، گوهری است که تقریباً در هیچ کدام از جشنوار ههای فیلم دنیا یافت نمیگردد. غلبه نگاه پاسیفیسیتی که به بهانه ترویج صلح و اتخاذ رویکرد ضد جنگ، در عمل اشغالگری و سرکوب و ظلم را میپذیرند، آفت جدی جشنوارههای ضد جنگ است که جشنواره بینالمللی فیلم مقاومت به خوبی آن نگاه را از نظام ارزشگذاری خود خارج نموده است. گزافه نیست اگر بگوییم ادامه نداشتن حیات جشنواره بینالمللی فیلم مقاومت، یعنی پذیرش شکست نگاه مقاومت در عرصه فیلمسازی و سینما.
پرسش و پاسخ
-خیلی از نهادهای انقلابی صریح گفتند هیچ حمایتی از جشنواره مقاومت نمی کنند! من نفهمیدم چرا؟ بودجه می گیرند برای حمایت از سینمای انقلاب و حتی از جشنواره مقاومت حمایت نمی کنند!
-هرچند کمتر از ۱۰ درصد تولیدات سینمای بلند به مقاومت و دفاع مقدس می پردازد و آنها هم اغلب متعلق به ارگانهایند ،اما در جشنواره_مقاومت با رشد محسوس تولیدات بخش خصوصی در حیطه های کوتاه و مستند روبرو هستیم.
-در ادوار پیشین هم فیلمسازان اسرائیلی برای ما فیلم فرستادند و در این دوره هم, همین طور! هزاران بار کفایت نمی کند از جمله فیلم های اسرائیلی ارائه شده به جشنواره مقاومت بود که پذیرفته نشد!
-نجدت انزور کارگردان پادشاه شنها با فیلم جدیدش به جشنواره خواهد آمد!!
-هم امپراطور جهنم و هم به وقت شام از جشنواره خارج شدند چون زیبنده نیست با حضور من به عنوان تهیه کننده, این آثار در بخش رقابتی باشند و درباره حضورشان در بخش جنبی بزودی تصمیم گیری خواهد شد!
-محمد خزاعی با انتقاد از فشارهای وارده برای تعطیلی جشنواره مقاومت گفت:بودجه مصوب در ادوار گذشته ۳میلیارد بوده، اما در دوره اخیر ابتدا نصف شد و بعد با رایزنی های فراوان به ۲.۴ میلیارد رسید که نسبت به بودجه محافل -دولتی که وجه استراتژیک ندارند،رقم کمی است!!این دوره را هم با همه کمبودها برگزار می کنیم تا دوره های بعد فضا شفاف تر شود! عجیب است که فقط جشنواره مقاومت است که درگیر کمبود بودجه می شود و هیچ کدام از -جشنواره های دیگر مشکل بودجه که ندارند، بلکه بودجه شان هم افزایش می یابد!!
-امسال دچار مشکلات عدیده ای در برگزاری جشنواره هستیم; ارگان های ذینفع به بهانه اوضاع اقتصادی از حمایت سرباز زدند، اما در نهایت بنیاد روایت و انجمن دفاع مقدس با تامین کف بودجه شرایط راه اندازی جشنواره را فراهم کردند!
-باعث تاسف است که از سینماگران شاخص ژانر جنگ و دفاع مقدس در محافل دولتی تجلیل نمی نشود به بهانه اینکه وظیفه جشنواره مقاومت است که از آنها تجلیل کند!!
-حداقل ۱۲ جشنواره با مضمون مقاومت در جهان داریم، اما ارگان های تولیدکننده محصولات مقاومت آن قدر دچار رخوتند که محصولات شان را حتی به چنین جشنواره هایی عرضه نمی کنند!!
-در ۱۲ کشور جهان از سوریه تا عراق و هند و کنیا و لبنان هفته فیلم مقاومت داشتیم برای اکران فیلم های برگزیده مقاومت!
-رهبری تاکید کردند بر عرضه جهانی محصولات دفاع مقدس پس هم حوزه هنری، هم ارشاد و هم سایر ارگان ها باید حمایت کنند از عرضه فیلم های دفاع مقدس در قالب هفته های فیلم مقاومت!
-روایت نو را در جشنواره مقاومت راه انداختیم برای تشویق فیلم اولی ها همان طور که در زمان دبیری فجر #نگاه_نو را راه انداختیم که اسباب معرفی برخی چهره های جوان به سینمای حرفه ای شد.
