به گزارش آرت کافه، «اجباری» که از شهریور ماه امسال در گروه سینمایی هنر و تجربه اکران شده است، فیلمی با محوریت ارج نهادن به جایگاه سالمندان است. در ابتدای این جلسه حمیدرضا رفائی، کارگردان فیلم، در پاسخ به این پرسش که چرا سالمندان را موضوع فیلمش قرار داده است،گفت: وقتی فیلمنامه را خواندم متوجه شدم که این اثر از لحاظ انسانی بسیار جذابیت دارد و باید آنرا بسازم، سعی کردیم احترام به سالمند را دوباره گوشزد کنیم،چون موضوع رئال بود، در ساخت فیلم نیز به سمت رئالیته و واقعگرایی رفتیم. در این ارتباط تحقیقات زیادی انجام دادیم، خودم بارها به کهریزک رفتم و از نزدیک شاهد زندگی سالمندان زیادی بودم. در کهریزک همه سالمندان میگفتند ما زیست می کنیم نه زندگی. سالمندان همه به این فکر میکردند که چه روزی خواهیم مرد و این خیلی دردناک بود. این فیلم یک معضل اجتماعی را مطرح میکند و چون جامعه ما رو به پیری میرود، ساخت چنین فیلمهایی یک رسالت است، ای کاش ارگانهای دولتی هم حمایت میکردند اما این فیلم کاملا با بودجه شخصی ساخته شد.
در ادامه امیرمهدی عزیزی، بازیگر نقش اصلی این فیلم درباره حس و حال ایفای نقش کریم عبدی در فیلم «اجباری» گفت: کریم قصه به لحاظ شخصیتی با من خیلی متفاوت بود، اما بسیار تمرین کردم تا توانستم نود درصد به کریم قصه برسم. ما شبانه-روز بسیارتمرین و دورخوانی کردیم. کریم به دلیل عشقی که به پدرش دارد، حاضر نیست در کل قصه اتفاقی برای پدرش بیفتد، به همین خاطر دیر به خدمت سربازی میرود و همه جا به فکر پدرش است. ایفای این نقش در مواردی خیلی سخت بود، البته احساس میکنم در صحنههایی هم بهتر میتوانستم کار کنم، اما در مجموع از خودم برای ایفای این نقش راضی هستم. متاسفانه ورود آدمهای جدید و مخصوصا بازیگران جدید به سینما کار خیلی سختی است، اما آقای رفائی لطف کرد و مرا برای ایفای این نقش انتخاب کرد.
در بخش دیگری از این نشست پرسشی از کارگردان درباره ساختار فیلمش مطرح شد. او چنین توضیح داد: ساختار فیلم یک نگاه سلیقهای است، از لحاظ ساختار فیلم ما به یک فرمی رسیدیم که سعی کردیم آن را دنبال کنیم. مهمترین نکتهای که در زندگی سالمندان وجود دارد، سکوت حاکم بر زندگی آنهاست، مخصوصا وقتی دچار آلزایمر میشوند. بنابراین به فرمی فکر کردم که سکوت زندگی این افراد در آن دیده شود. شاید در وهله اول به نظر برسد این فرم ریتم کندی دارد اما این ریتم به عمد و فکر شده، انتخاب شدهاست. سکانس پلانهای زیادی برای فیلم طراحی کردیم که حرکتی بودند، کل فیلم را در ۳۰ جلسه فیلمبرداری کردیم.
حمیدرضا رفائی سپس با اشاره به این نکته که فیلم شعاری و شعارزده نیست، عنوان کرد: از شعارزدگی فراری هستم و فیلمم هم شعاری نیست. شخصیت کریم فیلم پای اعتقاداتش ایستاده است و دوست ندارد پدرش به هیچ وجه به خانه سالمندان برود. اگرچه در هر موقعیتی که پدرش را انتخاب میکند، در تنگنا و سختی قرار میگیرد، اما نمیتواند از پدرش بگذرد. تکیهگاه کریم در تمام زندگی پدرش بودهاست. برای همین است که صحنه بستن بند کفش را در آخر فیلم میبینیم. این صحنه نشانه این است که کریم پای این دستهای پینه بستهای که با محبت بند کفشاش را میبندد ایستادهاست و همه سختیها را تحمل میکند.
او در پاسخ به سوالی در مورد انتخاب بازیگران فیلمش گفت: بالاخره چه وقت باید بازیگران جوان و جدید وارد سینما، بهخصوص سینمای بدنه بشوند و آنها باید کارشان را از کجا شروع کنند. تا چه زمانی یک سوپر استار ۴۰ ساله نقش یک جوان ۲۵ ساله را بازی کند؟ برای بیشتر نقشهای این فیلم از بازیگران غیرچهره استفاده کردم. برای نقش پیرمرد از ۲۰۰ پیرمرد تست گرفتیم تا کسی را پیدا کنیم که هر بینندهای با دیدنش به یاد پدر بیافتد. میخواستم پیرمردی نقش فیلمم را بازی کند که بیشترین تأثیرگذاری را روی مخاطب داشته باشد، میتوانستم بهراحتی از یک بازیگر پیشکسوت استفاده کنم اما شاید او این حس را القا نمیکرد. متاسفانه در سینمای بدنه چون پخش کننده مهم است، بازیگر چهره میطلبد و فرصت برای نقش آفرینی جوانها و بچههای تئاتر کمتر فراهم میشود، در حالیکه باید نیروی جوان وارد سینما بشود تا سینما درجا نزند.
نکته دیگری که در این نشست مطرح شد، در مورد نقطه عطف فیلمنامه «اجباری» برای کارگردانش بود. رفایی توضیح داد : نقطه عطف¬اش سکانسی است که کریم در دستشویی دستان پدرش را میشوید و در طرف دیگر پدری را میبینیم که دستان کودکش را میشوید: این اشاره به گذر زمان دارد . اینکه تو یک زمانی در کودکی پدرت دستهایت را میشسته و حالا تو هستی که این کار را برای پدرت انجام میدهی. درواقع این همان فکری است که کریم را به پدرش متعهد کرده است، ولی زندگی مدرن این تفکر را از ما میگیرد.
در پایان این جلسه هم از رفائی در مورد دلیل انتخاب نام فیلمش سوال شد، او گفت: اجباری معانی بسیاری دارد و فقط منظور خدمت سربازی نیست. در این فیلم پدر اجباری است برای کریم. در قدیم هم به خدمت سربازی اجباری میگفتند اما شرایط اجباری این داستان هم مد نظر ما بود.
«اجباری» از پنجشنبه یکم شهریور ماه در گروه هنر و تجربه روی پرده رفته و علاوه بر تهران اکران خود را در سایر شهرستانها از جمله مشهد، اصفهان، شیراز، کرمان و ...آغاز کرده است.
عوامل فیلم عبارتند از: کارگردان: حمیدرضا رفائی، تهیهکننده: رضا رخشان، فیلمنامهنویس: امیر عبدی و مجید اسماعیلی پارسا، مدیر فیلمبرداری: عبد عبدینسب، تدوین: کاوه ایمانی، مدیرصدابرداری: آرش برومند، طراح گریم: حامد علی بخشی، صداگذاری: محمود موسوینژاد، طراح صحنه و لباس: علیرضا نصیرنیا، موسیقی: بهنود یخچالی، برنامهریز: محمد رسولی واشقانی، مدیرتولید: حسن مصطفوی، سرمایهگذار: سارا عابدیان، عکاس:نازنین سلامیان و مشاور رسانه ای: سعیده الله دادی.