هومن بیگ‌نژاد که همانند سال گذشته، تم صلح را برای جشنواره‌اش انتخاب کرده است، درباره انتخاب این عنوان برای یک جشنواره تئاتری گفت انتخاب تم صلح با توجه به شرایط منطقه بود و البته تم می‌تواند هر سال تغییر کنند.
وی در همین راستا با اشاره به برگزاری اختتامیه در سالگرد ولادت نبی اکرم (ص)، گفت: «هدف از این برنامه نشان دادن نگاه صلح‌طلبانه در اسلام بود و امسال با انتخاب روز ولادت امام حسن عسگری هدف و اولویت جشنواره را بر موضوع مهدویت قرار دادیم؛ چرا که ادیان الهی همگی در فرهنگ انتظار نقاط مشترکی دارند.»
بیگ‌نژاد که از فعالان فرهنگی در بخش خصوصی است و در سال‌های اخیر موفق به تأسیس چند سالن تئاتر و سینما و فعالیت در حوزه آموزش شده است، به نگرش دولت نسبت به بخش خصوصی انتقاد کرد. او درباره اهمیت فعالیت بخش خصوصی در استان‌ها گفت: «این جشنواره یک اول دیگر به تبریز اضافه کرد و براساس اصل ۴۴ قانون اساسی این جشنواره به شکل خصوصی پدید آمد و نشان دادن سپردن امور به بخش خصوصی شدنی است.»
دوره نخست جشنواره تئاتر بین‌المللی الف سال گذشته میزبان نمایش‌هایی از کشورهای آذربایجان، رومانی و عراق بود. بیگ‌نژاد در این نشست با اشاره به همین مسئله توضیح داد: «سال گذشته برای اولین بار پس از انقلاب گروه‌های اروپایی در تبریز روی صحنه نمایش اجرا کردند. اجرای کشور رومانی وارد فجر شد و داور سوئدی ما داور فجر هم شد. سه نمایش «خون‌مردگی»، «به کفش‌هایت نگاه کن» و «رکوئیم» توسط خانم تاتیانا به لهستان دعوت شد که در جشنواره حضور داشت.»
مدیرعامل موسسه بین المللی الف در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه در دوره نخست این جشنواره شرکت‌کنندگانی از ۶ کشور خارجی در قالب بخش داوری، ورک‌شاپ و اجرای صحنه‌ای حضور داشتند ادامه داد: «امسال نیز سعی می‌شود کشورهای بیشتری برای شرکت در این جشنواره دعوت شوند تا اجراهای بیشتر و بهتری را در تبریز شاهد باشیم.»
وی افزود: «جشنواره الف در حوزه گردشگری نیز تأثیرگذار بوده است. آورده‌های جشنواره در گردشگری همان بود که هتل‌ها در فصل کم‌مسافر رونق پیدا کردند. سه هتل به واسطه جشنواره ما فعال شدند.»
بیگ‌نژاد با گلایه آنکه این جشنواره در رسانه‌های محلی تبریز نادیده گرفته شده است، بخش خصوصی را در فضای فرهنگی مظلوم دانست و گفت: « اشکالاتی از جانب ما وجود داشته و اکنون آنها را اصلاح کردیم. قدم بلندتری برداشتیم و قصد داریم کشورهای حوزه قفقاز را دعوت کنیم و تبریز را مرکز فرهنگی منطقه قفقاز کنیم و این مهم با حمایت فرهنگستان هنر و سازمان اکو رخ خواهد داد.»
این صحبت بیگ‌نژاد مورد توجه چند خبرنگار قرار گرفت و او با اشاره به موقعیت جغرافیایی و اقتصادی شهر تبریز ابراز امیدواری کرد شرایط برای همکاری دیگر بخش‌های خصوصی در ارتقای فرهنگی شهر تبریز مهیا شود.
وی تأکید کرد تداوم جشنواره در بخش خصوصی به پشتوانه صرف یک نهاد خصوصی ممکن نیست و نیازمند حمایت دولت و مردم است و بدون این دو رکن، حیات جشنواره معنایی نخواهد داشت. در همین راستا او تداوم جشنواره را در گرو همراهی اهالی فرهنگ و هنر و مسوولان دولتی دانست.
بیگ نژاد در بخش از سخنان خود هزینه سال گذشته این جشنواره را ۱۱ میلیارد ریال عنوان کرد و گفت: «اعتبار امسال نیز در همین حدود است؛ اما تلاش می‌شود با نوآوری‌های صورت گرفته هزینه‌های برگزاری را کاهش دهیم.»
نادر برهانی مرند با یادآوری دوره نخست، گفت: «در سال گذشته چنین امیدوار نبوده است که دور دوم آن برگزار شود و تأکید کرد این به معنی محدود کردن جشنواره الف به یک دوره نبوده است. در ایران جشنواره‌ها خوب شروع می‌شوند؛ اما تداوم خود را حفظ نمی‌کنند.جشنواره الف سعی بر تداوم کرده است.»
او نیز نسبت به پوشش خبری سال گذشته در تبریز گلایه کرد و از استقبال رسانه‌ها در دومین دوره ابراز خوشنودی کرد. وی تأکید کرد «اگر در شهر خود خوب جلوه نکنیم فایده‌ای ندارد در سطح ملی و بین‌المللی خود را نشان دهیم.»
برهانی باز کردن هاب قفقاز را مهم دانست و تأکید کرد این مهم به تنهایی نشدنی است و نیاز به همراستایی ملی دارد. وی درباره تعریف نشدن بخش خصوصی در رویدادهای فرهنگی گفت: «از زمان تصمیم به فعالیت بخش خصوصی در فرهنگ شتابزدگی در واگذاری رخ داد و قوانین مصرح تدوین نشد. موسسه الف اکنون در چند وجه با این شتابزدگی مواجه است. یکی از مشکلات خود دولت است. دولت خود خصوصی‌سازی را پدید آورده و اکنون آن را به چشم رقیب می‌بیند. بخش خصوصی خلاق‌تر است و برای فعالیت‌هایش تلاش بیشتری می‌کند. اگر حس رقابت وجود دارد نشان از خوب کار کردن است. نباید این رقابت موجب فضای بازدارندگی شود. یکی از مشکلات بخش خصوصی، مسئولان دولتی هستند. به دلیل فقدان قوانین، مطالبات تولیدکنندگان نیز مبهم می‌شود. اهالی تئاتر نمی‌دانند چه توقعی از دولت داشته باشند و چه توقعی از بخش خصوصی.»
او مشکل دیگر را تصور اشتباه عمومی نسبت به بخش خصوصی در هزینه و خرج کردن دانست و گفت: «در کشورهای که بخش فرهنگی با قدرت فعالیت می‌کند، بخش خصوصی تحت حمایت دولت و دیگر بخش‌های اقتصادی است. در چنین شرایط عجیبی جشنواره تئاتر الف هم از حمایت دولتی دور است و هم با توقع احتمالاً ناشی از ورود اشتباه بخش نیمه خصوصی (خصولتی) روبه‌رو است.»
برهانی مرند با اشاره به وجود تأثیرات کوتاه‌مدت و بلندمدت تاکید کرد: «آنچه ماندگار است تاثیرات بلندمدت جشنواره است که موجب می‌شود تولیدکنندگان تئاتر کاری در قواره بین‌المللی تولید کنند.»
وی در همین راستا با یادآوری شرایط انتخاب آثار در دوره نخست جشنواره و تأکید بر آنکه باید آثار انتخابی در شأن دوره دوم باشد، گفت: «در این دوره نگاه به آثار تولید شده است. با تم صلح در استان آذربایجان شرقی آثاری تولید می‌شود و در سراسر کشور هم آثاری تولید شده‌اند که مفهوم صلح را تداعی می‌کنند. در دوره‌های بعد اما از آثار تولیدی به سوی تولید اثر پیش می‌رویم.»
هومن بیگ‌نژاد در این باره متذکر شد که در این دوره دو اثر براساس اولویت‌ها و تم جشنواره تولید شده است. او از نمایش «کالبدشکافی یک واقعه معمول» یاد کرد که با موضوع زنان و صلح خانواده تولید شده است و در این دوره روی صحنه می‌رود. وی همچنین گفت نمایش «بندخانه» نام برد که در دوره گذشته جشنواره برنده جایزه نمایشنامه‌نویسی شده است و با حمایت جشنواره بین‌المللی تئاتر الف به مرحله اجرا رسیده است.
نادر برهانی مرند در پاسخ به تغییرات شکل گرفته در جشنواره گفت :«به دلایلی فراخوان را دیر منتشر کردیم. ما در سه بخش جشنواره را برگزار می‌کنیم. برگزاری بخش جنبی منوط به همکاری شورای سیاستگذاری است که در این صورت بخش پروپیمانی خواهد بود. برنامه ما روشن است؛ ولی نیاز به حمایت است، نه مادی. چون فلسفه جشنواره در بخش خصوصی است. بر این باورم بخش خصوصی می‌تواند مبتکرانه از دولت کمک بگیرد. استقبال از بخش جنبی خوب بوده است. بحث اسکان و غذای گروه‌ها را نگران بودم. اینکه مسوولیت اسکان و پذیرایی را به هنرمند بسپاریم یک بدعت است؛ ولی بدعت مبارکی است که می‌تواند به جشنواره‌های دولتی هم تسری پیدا کند. مزایایی برای حرفه‌ای‌گری گروه‌ها فراهم می‌کند.»
برهانی درباره آثار خارجی گفت: «شرایط برای انتخاب آثار به سبب سخت‌گیری ها در تبریز مشکل است.»
دومین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر الف از نهم تا چهاردهم آبان ماه در شهر تبریز به دبیری نادر برهانی‌مرند برگزار می‌شود.
@nasrodinmolla
