آرت کافه-سیدرضااورنگ:رعایت انصاف،نگهداشتن حرمت قلم،احترام گذاشتن به صاحب اثر و توهین نکردن به مردم،اصول اولیه نقد نویسی است که یک منتقد باید آنها را محترم شمرده و رعایت کند.
برخی از منتقدان برای نقد آثار و چاپ آن در رسانه ها دستمزدی دریافت می کنند که حق آنان است و در تمام جهان نیز چنین رفتار می شود.بعضی نیز از سر ذوق این کار را انجام داده و چشمداشت مالی ندارند.هر دو گروه اگر اصول را رعایت کنند منتقد نامیده شده و می شوند،اما اگر به خاطر سفارش سازمانی یا کسی و با گرفتن پول آثاری را ناجونمردانه از دم تیغ کند نقد شان بگذرانند،دیگر منتقد نامیده نخواهند شد،بلکه لقب قلم فروش را یدک خواهند کشید.
وظیفه منتقد دیدن یا خواندن آثار است و نوشتن و گفتن محاسن و معایب کار،آن هم به صورت کاملا فنی نه شخصی.در انتها نیز مجاز هستند نظر شخصی خود را عنوان کنند.بسیاری از منتقدان جهان و ایران که معتقد به اصول نقد نویسی هستند چنین عمل کرده و می کنند.
منتقد به هیچ وجه حق ندارد مخاطبان را با زور و توهین وادار به دیدن اثری بکند،این کاری است زشت و بر خلاف اصول انسانی و آزادی خواهی.او فقط می تواند پیشنهاد محترمانه بدهد،همین.این را بدانند که مخاطبان بهترین منتقدان هستند و بزرگ ترین هنرمندان عرصه هنر،به ویژه سینما شدیدا مقید به پیاده کردن نقد مخاطبان در آثار خویش هستند،زیرا می دانند این مردمند که باید به سالن های تاریک سینما بیایند و به رونق هنرهفتم کمک کنند.اگر سینما در جهان هنوز زنده و پویاست،به خاطر حضور و حمایت مردم است،اگر آنان از روز اول به دیدن فیلم ها اشتیاقی نشان نمی دادند،سینما هرگز پا نگرفته و در بدو تولد می مرد.
بزرگ ترین کمپانی های سینمایی و کارگردانان،تمام تلاش خود را به کار گرفته و می گیرند تا مخاطبان را همچنان در سالن های سینما حفظ کرده و با اجرای ترفندهای تازه بر تعدادشان بیفزایند.زیرا می دانند حیات شان به حضور آنان وابسته است.منتقدان راستین به هنر و سینما بسیار کمک کرده اند،اما هرگز نتوانسته و نمی توانند تاثیری مانند مخاطبان داشته باشند.احترام به مخاطب و زور نگفتن به آنان، شعار همیشگی کمپانی های بزرگ سینمایی در جهان و به خصوص هالیوود است.این رمز موفقیت آنهاست.
اگر سینمای ایران همواره درجا زده و رو به عقب می رود،رعایت نکردن این اصل است،احترام به مخاطب.
متاسفانه برخی منتقدان ایرانی که باید همواره در کنار مخاطبان باشند و شانه به شانه آنان حرکت کنند،مسیری خلاف جهت انتخاب و راه شان را از مردم جدا کرده اند.این عده به محض آنکه کورسوی نوری در تاریکخانه ذهن شان سوسو زد،خویش را روشنفکر دانسته و به خود حق می دهند که به چشم حقارت به مردم نگاه کنند،در صورتی که خودشان حقیرتر از هر حقیری هستند،اگر حقیر نبودند تسلیم غرور کاذب نمی شدند.مردم در تمام امور،از هنری گرفته تا غیر هنری،سکان هدایت را خودشان در دست دارند،اگر هم سکانداری بخواهند بهترین را انتخاب خواهند کرد.
متاسفانه بارها دیده شده عده معدودی که خود را منتقد می خوانند و دیگران نمی خوانند،به مخاطب توهین کرده و برایش تعیین تکلیف می کنند که چه فیلمی را ببیند یا نبیند!اگر مردم به دیدن فیلمی که آنها دوست دارند یا برای تعریف کردن از آن پول گرفته اند نروند،آنان را زیر باد انتقاد گرفته و بی سواد و کج سلیقه شان می خوانند!این مخاطبان نیستند که بی سواد و کج سلیقه اند،بلکه شما هستید که برای پول و مقام قلم را آلوده می کنید.چرا منتقدان اصیل و مستقل به ساحت مردم جسارت نکرده و نمی کنند؟برای اینکه برای مخاطب احترام قائل بوده و از جایی یا کسی پولی نگرفته اند برای مثبت یا منفی نوشتن درباره اثری.قلم این گروه حرمت دارد و مردم نیز راغب به خواندن مطالب و نقد های آنان هستند.
اینکه مردم دوست دارند به دیدن فیلم های کمدی یا به قول شما سخیف بروند،حق شان است و به هیچ احدالناسی ربط ندارد.هرکس دوست نداشت می تواند نرود.حتما ضعفی در فیلم های جدی ایرانی وجود دارد که مخاطب به دیدن چنین فیلم هایی راغب تر است.ضعف خود را به گردن مخاطب نیندازید.در سینمای ایران به سینماداران و مخاطبان احترام قائل نمی شوند.سینمایی موفق است که یک بسته کامل از فیلم های خارجی و داخلی در اختیار مخاطبان قرار دهد تا به میل خویش فیلم ببینند،نه مانند ایران به جبر!
امروز در سینما وعرصه نقد ایران اتفاقی افتاده که هرگز در جهان و ایران به این شدت رخ نداده بود.فیلمی سفارشی به نام «غلامرضاتختی» با بودجه ای کلان که بیشترش به جیب این و آن رفته تا خرج فیلم شود،ساخته شده که در آن قهرمان ملی ایران را متهم به خودکشی کرده است!
این فیلم را مردم به خاطر توهین به قهرمان شان بایکوت کرده و برایش حاضر نیستند پشیزی خرج کنند.این به تریج قبای سفارش دهندگان و سازندگانش برخورده و با پول کلان چند منتقد پیشانی سفید را به استخدام درآورده اند تا مردم را وادار کنند به دیدن این فیلم بروند.وقتی مخاطبان برای حرف این منتقدان حتی تره هم خرد نکردند،تصمیم به انتقام گیری گرفته و چند روزی است که مدام به مردم فهیم و عاشق ایران می تازند!
در اینجا تاکید می کنم، افراد یا منتقدانی که از این فیلم خوش شان آمده و یا توطئه خودکشی تختی را باور کرده اند،اما برای این انتخاب خویش پولی یا وعده ای از کسی یا جایی نگرفته اند،حساب شان از قلم فروشان جداست و احترام شان واجب.
آنانی که پول و وعده گرفته اند از این فیلم واهی طرفداری کنند،کل اصول نقد نویسی را زیر پا گذاشته اند،در حقیقت از ابتدا نیز به آن انتقادی نداشتند!این عده معدود لااقل نیامده اند فیلم را جزء به جزء بررسی کرده و محاسن و معایبش را بیان کنند،اگر چنین می کردند حرفی نبود.
این عده،نه تنها اصول نقد نویسی را نادیده گرفته اند،بلکه بدیهیات سینما را نیز نمی دانند یا خود را به نادانی زده اند،اگر چنین نبود می دانستند که قهرمان در ادبیات،تئاتر و سینما ویژگی هایی دارد،اگر این ویژگی ها در وجود او نباشد قهرمان به حساب نمی آید.فیلمی که آن را رعایت نکرده باشد،فیلمی قهرمان محور نیست.قهرمان می جنگد،دشمن را شکست داده یا کشته می شود،اما در هر دو صورت پیروز است،برای همین است که نام قهرمان را یدک می کشد.قهرمان برای دفاع ازآرمان های ملی، دینی و مردمی جان خود را فدا می کند،اما خودکشی هرگز!این مهم را یا سازندگانش نفهمیده یا فهمیده و عمدا چنین کرده اند.
اگر این گروه از منتقدان به واقع طرفدار این فیلم هستند،بنشینند و تا آخر عمر درباره آن قلم شان را آلوده کنند،چرا به مخاطب فهیم و ایران دوست می تازند؟برای چه التماس یا تهدید می کنند مردم به دیدن فیلمی که به قهرمان شان توهین کرده بروند؟کدام ملت آزاده ای با قهرمانان خویش چنین کرده و می کند که ایرانیان غیور چنین کنند؟
خنده دار این است که می گویند مردم با ندیدن این فیلم به مرحوم تختی ستم کرده و مظلومیت اش را بیشتر کرده اند،واقعا قباحت دارد!
سازندگان بی هنرش تهمت های ناروا به جهان پهلوان زده و همپا با دشمنان دیرین و جدیدش،ناجوانمردانه به او اتهام خودکشی زده،دوباره وی را از گور درآورده و به صلیب مظلومیت کشیده اند،اما شما تلکه بگیران ،مردم وطن پرست را مقصر می دانید؟!
اگر خودتان را جلوی سینماها به آتش هم بکشید باز مردم حاضر نمی شوند به دیدن فیلمی بروند که به ساحت قهرمان شان جسارت کرده است.
کسانی که به این دست منتقدان پول کلان داده اند،بدانند که مردم والاتر و بالاتر از این حرف ها هستند که مقهور تهمت و تهدید قلم فروشان شوند.
ای کاش این پول های بادآورده را خرج مردم ندار و ملت سیل زده می کردید،نه اینکه به جیب این افراد شناخته شده که حنای شان مدت هاست رنگ ندارد بریزید.
ورزشکاران واقعی و مردم ،دیدن این فیلم را خیانت به آرمان های جهان پهلوان ، دشمنی با ایران و پا نهادن روی انسانیت می دانند،برای همین به دیدنش نرفته و نمی روند.
منتقدان و نویسندگان مستقل،مانند همیشه در کنار مردم هستند و اجازه نمی دهند افرادی شناخته شده با توهین و تهدید به آنان آسیب بزنند.مخاطبان نیز بدانند هنوز هستند منتقدانی که برای قلم و آنان حرمت و احترام قائل هستند،همانانی که حاضر نشدند برای پول و مقام وارد بازی سفارش دهندگان و سازندگان فیلم توهین آمیز «غلامرضاتختی»بشوند.
در این سینما همیشه پای پول در میان است! بی حرمتی به قلم،توهین به قهرمان ملی و جسارت به ساحت مردم و...،آخر به چه قیمتی؟!
