به گزارش آرت کافه، در نخستین روز از اجراهای نمایش در قالب بخش جنبی جشنواره، نمایش «اولیورتویست» با نویسندگی و کارگردانی اسماعیل فیروزی از گروه نمایش کانون اصلاح و تربیت تهران در دو نوبت ساعت ۱۵ و ۱۷:۳۰ مختص مخاطب بزرگسال و در میان استقبال بسیار خوب مخاطبان و هنرمندان ایرانی و خارجی حاضر در جشنواره، در کانون مهدیه همدان روی صحنه رفت.
این اثر نمایشی بر اساس طرحی از فرهاد درودگر و با بازیگردانی پارسا پولادوند آماده شده بود و در این نمایش پنج تن از نوجوانان پسر کانون اصلاح و تربیت تهران ایفای نقش کردند.
در پایان اجرای دوم «اولیورتویست» که در راستای شعار جشنواره؛ یعنی «کودک و حقوق اجتماعی» و با عنایت به نقش کودکان و نوجوانان در «منشورحقوق شهروندی» ازبین کارهای متقاضی حضور در بخش‌های غیررقابتی جشنواره امسال انتخاب شده است، مریم کاظمی دبیر بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک‌ونوجوان، درباره دلیل انتخاب این نمایش در قالب جشنواره، گفت: شعار این دوره از جشنواره، «کودک و حقوق اجتماعی» و «کودک و حقوق شهروندی» است. شعار به این دلیل انتخاب شده است که همواره به خود یادآوری کنیم که هر انسانی، صرف نظر از اینکه کودک یا بزرگسال یا نوجوان باشد و یا در هر موقعیت اجتماعی‌ای قرار گرفته باشد، صرفا به این خاطر که انسان است، قابل احترام است. اگر ما حقوق افرادی که تحت شرایطی ناخواسته در محرومیت قرار گرفته‌اند را رعایت کنیم، شاید بتوانیم با خواستی جمعی روی سرنوشت و آینده آنها تاثیر بگذاریم چون مطمئنا هیچ‌کس دلش نمی‌خواهد مجرم باشد و شرایط هستند که ما را به‌سمت انجام برخی از کارها پیش می‌برند.
وی در ادامه افزود: از اینکه «اولیورتویست» را به این دوره از جشنواره معرفی کردم، بسیار خوش‌حال هستم. درست است که در دنیای اطراف ما خشونت، بی‌عدالتی و شرایط نابرابر وجود دارد اما امید بسیار قدرتمندتر است و می‌تواند تمام این مشکلات را شکست دهد پس برای امید بجنگیم.
اسماعیل فیروزی نویسنده و کارگردان «اولیورتویست» نیز گفت: می‌خواهم صحبت‌هایم را با فراز هجدهم انجیل آغاز کنم. در این فراز آمده است: «کودکان کوچک را تحقیر نکنید، چون این‌ها فرشتگانی دارند که هر روز پدر مرا می‌بینند.» کودکانی که در نمایش من دیدید، کودکانی هستند که به حمایت هنرمندان و جامعه هنری نیاز دارند. اگر این کودکان معلمان و مربیان هنری خوبی داشتند، هرگز نیازی به زندان‌بان خوب، نداشتند.
وی درباره پروسه نگارش نمایشنامه «اولیورتویست» توضیح داد: فرهاد درودگر مدیر بخش مددکاری معتقد بود باید نقدی نسبت به تئاترهایی که برای کودکانی که بنیه مالی بالایی ندارند، مناسب نیست، انجام شود و به من پیشنهاد کرد در این زمینه کار کنیم. من همزمان داشتم روی اجرای یک نمایش با این کودکان کار می‌کردم ، حس کردم به‌خوبی می‌توان این دو بخش را با هم تلفیق کرد. البته داستان‌ها کاملا از واقعیت الهام گرفته شده است و حتی یکی از بازیگران نمایش کاملا اتفاقی که برای خودش رخ داده است را روایت می‌کند.
فیروزی در ادامه افزود: به این دلیل اصرار داشتم نام نمایش «اولیورتویست» باشد که اصرار دارم شخصیت‌های داخلی‌ای با همان قوت شخصیت‌های خارجی همچون اولیورتویست داریم و فقط نام شان متفاوت است. می‌خواستم یادآور شوم که نویسنده‌های خوب سرزمین‌مان می‌توانند داستان زندگی اولیورتویست‌های کشورمان را به کتاب‌هایی بزرگ و ارزشمند تبدیل کنند که در سطح جهان مطرح شود. معتقد هستم اگر همین نمایش ترجمه شود و یا با زیرنویس برای افراد خارجی اجرا شود، حتما این اثر را به‌عنوان یک کار متفاوت می‌پذیرند.
کارگردان «اولیورتویست» درباره پروسه تمرین این نمایش، گفت: شاید باورتان نشود که حتی نمی‌توانم بگویم که با این بچه‌ها سی جلسه تمرین کرده‌ایم! اما چون مددکار آنها هستم و می‌توانم بگویم با آن‌ا زندگی کرده‌ام، توانستم کار را بهتر پیش ببرم.
این هنرمند عرصه تئاتر، اجرای تئاتر در زندان را دشوار دانست و عنوان کرد: کار کردن در زندان کار متفاوتی است. تئاتر اجرا کردن، کاری سخت است، اما کار در زندان به‌مثابه پارو زدن یک قایق در قیر مذاب است و واقعا پیش رفتن در این کار دشوار است. با بسیاری موانع محیطی، فیزیکی و اجتماعی مواجه هستیم. سال‌های سال در زندان کار هنری انجام می‌دادم و با می‌دیدم چه در کاری که خودم انجام می‌دهم و چه در آثاری که از زندان الگو برمی‌دارند، نوعی خلا وجود دارد. احساس کردم برداشتی که از سطح رویی مشکلات این افراد داشتیم دلیل وجود این خلا بود و به همین دلیل رشته‌ام را تغییر دادم و چهار سال در زمینه مددکاری تحصیل کردم. وقتی به‌عنوان مددکار با این کودکان مواجه شدم، نگاهم کاملا تغییر کرد.
وی در ادامه افزود: چراکه در جریان پرونده‌های قضایی و مسائل خانوادگی‌شان هستم و درواقع هم‌سو با کار هنری و اجرای تئاتر مددکارشان هم هستم و تجربه چندین‌ساله در زمینه مددکاری دارم. با استفاده از این تجربه توامان توانستم رنجی که این کودکان در طول سالیان حس کرده‌اند را با هنر آمیخته کنم.
اسماعیل فیروزی اجرای تئاتر توسط مددجویان را برای روحیه آنها بسیار مناسب دانست و گفت: تئاتر درمانی شرایط خاص خود را دارد هرچند چون ما در خط مقدم آسیب‌های اجتماعی قرار داریم، می‌بینیم مسائلی که روی افراد عادی تاثیر بسیار زیادی می‌گذارد، روی این کودکان تاثیری به‌مراتب کمتر می‌گذارد بنابراین وقتی خودشان را با اتفاق‌هایی که رخ داده‌اند در مواجهه قرار می‌دهیم بیشتر تحت‌تاثیر قرار می‌گیرند درنتیجه تلاش کردیم در این نمایش کودکان مددجو را با تلخ‌ترین و شدیدترین صحنه‌های زندگی‌شان مواجه کنیم تا نگاهی به موقعیت کنونی خود داشته باشند.
وی در ادامه افزود: درعین‌حال می‌خواستیم مخاطب هم این را ببیند که این کودکان می‌توانند در ۱۰ سال آینده جمعیت جرم کشور را تشکیل دهند. با آگاهی از این وضعیت است که می‌توان از بروز چنین اتفاقی پیشگیری کرد. در این کار چهل دقیقه‌ای درباره مسائلی همچون تاثیر والدین، لزوم کنترل خشم، نوجوانی که در شرایط خاصی قرار گرفته است و ... حرف زده‌ایم درنتیجه از مدیران و مسوولان کشوری گرفته تا معلم‌ها، خانواده‌ها و حتی نوجوانان می‌توانند از سالن نمایش با دست پر بیرون بروند. مهم‌ترین نکته برای ما این بود که دروغ نگوییم. از بچه‌ها همواره خواسته‌ام تنها واقعیت را بگویند و اگر حس کردند یک دیالوگ واقعی نیست، آن را حذف کنند.
فیروزی ضمن اعلام این نکته که پرونده «اولیورتویست» در همدان بسته نمی‌شود، گفت: خانم کاظمی دبیر جشنواره تئاتر کودک‌ونوجوان به ما پیشنهاد داد که برای اجرای این نمایش با تالار هنر گفت‌وگویی داشته باشیم و آقای موذنی هم از این اتفاق استقبال کرد. امیدواریم بتوانیم ظرف یک ماه آینده در این تالار نمایش را اجرا کنیم. همچنین برنامه داریم در این تالار به‌نفع بچه‌ها نمایش را اجرا کنیم تا از طریق بلیت‌فروشی بخشی از دیون این کودکان را تامین کنیم.
وی در ادامه افزود: البته ما در بخش مددکاری تلاش می‌کنیم از خانواده‌ها رضایت بگیریم و این کودکان را به جامعه بازگردانیم، اما بالاخره در طرف مقابل هم افرادی هستند که حقوق خود را از دست داده‌اند و ما باید به آنها هم کمک کنیم. فردی که سرپرستش را از دست داده است و یا خسارت دیگری دیده است، باید تامین شود. درنتیجه عادلانه این است که از طریق هنری که این کودکان ارائه می‌دهند و نه به‌صورت صدقه و اعانه، شرایط برای طرف مقابل هم بهبود یابد.
بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان از ۲۸ آبان تا ۴ آذر در شهر تاریخی همدان برگزار می‌شود.
